Omówiliśmy już, jak rozpocząć formowanie drzewek, skracając lub usuwając część gałązek i zmniejszając bryłę korzeniową. Nie zawsze jednak po tych zabiegach jesteśmy już zadowoleni z uzyskanych efektów. Zdarza się, że pień główny jest idealnie prosty albo, przeciwnie, jest zbyt wygięty, konary układają się bezładnie lub zbyt gęsto. Jeśli niemożliwe jest już dalsze cięcie, wszak część gałązek musi na drzewku zostać, problem dalszego formowania rozwiązuje zastosowanie drutu. Drut ma za zadanie utrzymać pień lub konar czy gałązkę w odpowiednim, pożądanym przez nas położeniu do czasu, aż formowane organy nie zdrewnieją i po zdjęciu drutu pozostaną w tym samym położeniu. Formowanie za pomocą drutu powinno być zawsze uważane za zabieg dodatkowy i okresowy, pomocny w doskonaleniu formy drzewek. Są specjaliści, którzy nie przekonali się do tej metody i nie stosują jej w ogóle.
Jak się zabrać do drutowania? W pierwszym rzędzie ważny jest wybór materiału, z jakiego jest drut wykonany. Drut powinien z łatwością się zginać, ale powinien też być dość sztywny, aby utrzymać pień lub konary drzewka w pożądanym ułożeniu. Nieodpowiedni jest drut sprężysty i twardy. Nie należy używać drutu, który łatwo rdzewieje, bo zardzewiałe druty pozostawiają na długo brzydkie ślady na korze. Zwykle używa się drutu miedzianego lub aluminiowego. Dodatkową zaletą drutu aluminiowego jest jego barwa, niezbyt rzucająca się w oczy na tle kory drzewek. Grubość drutu dobiera się odpowiednio do grubości wybranej do formowania gałązki. Ogólną zasadą jest, że grubość drutu powinna równać się 1/3 grubości gałązki. Stosuje się druty o grubości od 0,5 mm aż do 5 mm.
Drutowanie zaczynamy od głównego pnia. Jeśli to nie jest konieczne, bo jesteśmy zadowoleni z jego formy, zaczynamy od najgrubszych bocznych konarów (gałęzi). Należy przygotować kawałek drutu odpowiedniej grubości. Przy spiralnym owijaniu drutu wokół pnia potrzebny jest kawałek drutu o długości równej 1 i 1/3 długości okręcanego odcinka pnia. Lepiej jednak odciąć nieco dłuższy kawałek drutu. Jeśli jest trochę dłuższy, łatwiej go okręcać wokół pnia. Przycięty odcinek drutu wbijamy w ziemię, tuż przy nasadzie pnia, pod kątem około 45° . Czasem drut można zaczepić o rozwidlenie korzeni. Przytrzymując jedną ręką wbity koniec drutu przylegający do pnia, drugą ręką spiralnie okręcamy pień w kierunku wierzchołka. Drut powinien być cały czas lekko naprężony, aby okręcony dobrze przylegał do pnia, ale nie powinien też wrzynać się w korę. W miarę okręcania przesuwamy miejsce trzymania pnia tak, aby chwytać zawsze za dopiero co powstające zwoje drutu. Najlepiej jest od razu naginać pień w wybranym kierunku, co jest trochę trudne. Gorzej jest jednak naginać dopiero po okręceniu. Jeśli nie dysponujemy drutem wystarczającej grubości, można go złożyć podwójnie. Konieczne jest jednak, żeby oba druty nie skręcały się, lecz układały na pniu równolegle. Bliżej wierzchołka, gdzie pień jest już cieńszy, można jeden z drutów wykorzystać do okręcania w dalszym ciągu pnia, a drugim formować jeden z bocznych konarów. Okręcając należy starannie omijać pąki i drobne gałązki na pniu, nie niszczyć ich lub przyciskać do pnia, albowiem najczęściej szybko potem zamierają.
Po uformowaniu pnia rozpoczynamy, wybierając nieco cieńszy drut, formowanie najgrubszych, dolnych konarów. Potem przechodzimy do coraz cieńszych gałązek, pamiętając o wyborze właściwej grubości drutu. W zasadzie formuje się gałązki zdrewniałe, o widocznej już warstwie korka, czyli mówiąc po prostu nie zielone i gładkie, lecz beżowe, brązowe lub szarawe, zależnie od gatunku rośliny, i już nie tak gładkie jak liść, a chropawe.
Kiedy najlepiej przeprowadzać zabieg drutowania? Teoretycznie można to robić przez okrągły rok. Jednak w przypadku roślin liściastych unika się okresu, gdy pąki są już nabrzmiałe, ponieważ łatwo je wyłamać przy wszelkich manipulacjach. Nie stosuje się też drutowania nie wyrośniętych dobrze jeszcze pędów, które są zbyt delikatne. Rośliny iglaste najlepiej formować drutem jesienią lub zimą, gdy znajdują się w stanie spoczynku.
Jak długo druty mają pozostawać na drzewku? Przede wszystkim nie można dopuścić, aby druty zaczynały wrastać w korę na długo ją deformując. Z drugiej jednak strony druty powinny pozostawać na drzewku aż okręcone gałązki zdrewnieją i nawet po zdjęciu drutów zachowają pożądany kształt. Jeśli więc obawiamy się zniekształceń kory, należy drut usunąć i w razie konieczności, założyć jeszcze raz odpowiednio luźniej. W przypadku drzew liściastych najczęściej wystarcza założenie drutów na jeden sezon wegetacyjny. Na roślinach iglastych druty pozostają do dwóch lat.
Źródło tekstu:
"Bonsai - Kompedium wiedzy 2007"
bonsai.kamcio.com
